Cha đẻ văcxin ngừa tiêu chảy 'made in Việt Nam' đột tử

Chi tiết

Được đăng ngày Thứ tư, 12 Tháng 8 2015 23:53

Giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Luân, người 16 năm nghiên cứu và sản xuất thành công văcxin ngừa tiêu chảy do virus rota từ chủng có nguồn gốc Việt Nam, đột ngột qua đời ở tuổi 53

Giáo sư Luân mất hôm 7/8. Đầu tuần không thấy bà đi làm, mọi người trong cơ quan gọi điện không thấy nhấc máy, đến nhà giáo sư mới phát hiện bà đã qua đời. Giáo sư Luân sống một mình, hai con học bên Mỹ.

Giáo sư Luân sinh năm 1962, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu sản xuất văcxin và sinh phẩm y tế, Bộ Y tế. Năm 1980 bà theo học Đa khoa nội nhi tại Đại học Y Hà Nội. Học đến năm thứ 5, bà thi đỗ nội trú vi sinh, chuyển sang học 3 năm nữa rồi về làm việc tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương.

Từ năm 1998, bà cùng cộng sự bắt đầu nghiên cứu sản xuất văcxin rotavirus. 5 năm sau (2001-2005), các nhà khoa học mới tạo được chủng để sản xuất văcxin. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam chủ động tạo nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất văcxin, không cần đợi chuyển giao công nghệ và nhập ngoại. Sau đó nhóm mất 3 năm nghiên cứu quy trình, sản xuất và thử nghiệm thành công trên khỉ; xin cấp phép thử nghiệm lâm sàng trên người.

Sau 16 năm - tháng 5/2012, văcxin được Bộ Y tế cấp phép và đưa ra thị trường. Giá một liều chỉ 250.000-300.000 đồng, bằng 1/3 so với văcxin nhập ngoại, trong khi hiệu quả được chứng minh là không hề thua kém. Thành công này đưa Việt Nam trở thành nước thứ hai của châu Á và là một trong 4 nước trên thế giới tự sản xuất được văcxin ngừa tiêu chảy do virus rota.

Chồng mất năm 2001 vì mắc một chứng bệnh hiếm gặp, hai con đi học khiến công việc của bà thêm nhiều khó khăn. Ở tuổi 53, sự nghiệp của bà đang ở độ chín muồi khi văcxin Rotavin-M1 sẽ được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Ngoài ra, bà cùng đồng nghiệp đang nghiên cứu thực hiện 3 sản phẩm: văcxin bại liệt bất hoạt dạng tiêm thay thế cho văcxin bại liệt sống uống giảm độc lực; rubella; tay chân miệng.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến bày tỏ sự thương tiếc trước sự ra đi đột ngột của người đồng nghiệp. Bộ trưởng đã có nhiều dịp cùng làm việc với giáo sư Luân trong lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất văcxin, thử nghiệm lâm sàng.

“Giáo sư Luân là một nhà khoa học tận tâm, say mê với công việc; thực hiện nhiều công trình nghiên cứu khoa học. Bà nhận giải thưởng Kovalevskaia, Nhân tài Đất Việt nhờ sản xuất thành công văcxin Rotavin-M1”, Bộ trưởng Tiến chia sẻ.